Mobbingle karşılaşan birey ne yapmalı?
Psikolojik şiddet uygulayan kişiye bu davranışları durdurmasını açıkça söylemek,
Yaşadıkları olayları, verilen anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydetmek,
Tacizde bulunan kişiyi, en üst yönetime veya yönetim kuruluna rapor etmek,
Yaşanan stresi azaltmak amacıyla gerekirse bir uzmandan yardım almak
Mobbingle karşılaşan yönetici ne yapmalı?
Mobbing gelişimini önlemede en önemli görev, kurumun yöneticilerine düşmektedir. Yöneticiler her aşamada adil ve kararlı bir tutum sergilemelidir:
Kurumsal farkındalığı arttırmak için eğitimler düzenlemeliler,
Mobbing şikayetinde sergilenecek tutum belirlenmelidir.
Adil bir soruşturma yöntemi kullanılmalıdır
Son kararın tek başına yönetim tarafından verilmemesi, en az üç kişinin yer aldığı komisyon incelemesiyle verilmesi
Alınan kararın şikayet eden ve edilene doğrudan bildirilmesi
Yasalarda Mobbing
“Saldırılar psikolojik olduğundan, yargıya başvuracak somut kanıtlar bulmak kolay değildir.”
4857 sayılı İş Kanunu
417 Sayılı Madde:
İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek, işçiyi her türlü aşağılama, saldırı ve hakaret içerikli davranışlardan korumak, ruhsal ve fiziksel sağlığını gerektirdiği ölçüde gözetmek ve işyerinde insan onuruna yakışır bir düzeni sağlamak, özellikle kadın ve erkek işçilerin cinsel ve psikolojik tacize uğramamaları ,cinsel ve/ya psikolojik tacize uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
6098 Sayılı Borçlar Kanunu
Madde 421:
İşveren işçiye her hafta kural olarak Pazar günü, yahut durum ve koşullar el vermez ise, bir tam çalışma günü tatil vermekle yükümlüdür. İşveren , iş sözleşmesinin feshi halinde, bildirim süresi içinde işçiye ücretinde bir kesinti olmaksızın günde iki saat iş arama izni vermekle yükümlüdür.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
Madde 94
(1) Bir kişiye karşı insan onuru ile bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama ve irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında üç yıldan on iki yıla kadar hapis cezasına hüküm olunur.
Madde 96
(1) Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi hakkında 2-5 yıla kadar hapis cezası hüküm olunur.
Madde 123
Sırf huzur ve sükutu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı davranılması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilir.
Madde 125
Bir kimseye onur şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek ya da yakıştırmalarda bulunmak ve sövmek sureti ile bir kimsenin onur şeref ve saygınlığına saldıran kişi üç aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır
Madde 133
(1) Kişiler arasında aleni olmayan konuşmaları taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları ses alma cihazına kaydeden kişi iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır
TBMM; Kadın- Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (Nisan 2011)
«İş yerinde psikolojik şiddet (mobbing) ve çözüm önerileri komisyon raporu», mobbinge yönelik yasa çalışmasını başlatmıştır.
Başbakanlık Tarafından 27879 saylı Resmi gazete 19 Mart 2011’de «İşyerinde psikolojik tacizin (mobbing) önlenmesi» Genelgesi yayınlanmıştır.
Diğer Girişimler
Sayıştay denetçilerinin Mesleki Etik Kurallarına İlişkin Usul ve Esaslar (17 Aralık 2011- resmi gazete)
Avrupa Sosyal Haklar Sözleşmesi (ülkemizde 2006’da onaylandı) adil çalışma koşullarına yönelik maddeleri bulunmakta
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “ALO 170” ihbar hattında mobbing (psikolojik taciz) mağdurlarına destek vermektedir
Sonuç Olarak Mobbing
Mobbing davranışları nezaketten uzak, etik ve ahlak dışı davranışlardır,
Somut olarak kanıtlanması güçtür,
Hukuksal açıdan açıkça tanımlanmamış olmakla birlikte, hukuksal davalarda kişiye eziyet etme niyeti taşıdığı düşünülerek ele alınmalıdır.