Mağdurun Sağlığına Etkisi

Mobbing sürecinde kurbanı en fazla etkileyen ise, psikolojik şiddetin sıklığı, tekrarı ve süresidir. Psikolojik şiddet arttıkça ve süresi uzadıkça, etkisi de artar. Herkesin psikolojik şiddete dayanma sınırı farklıdır. Birisi için dayanılabilir olan bir durum, diğerine büyük zarar verebilir, psikolojik olarak yaralayabilir. Sık sık uygulanan ve uzun süre devam ettirilen bu eylemler, işyerindeki stres türleri içinde en ciddi ve en yıkıcı olanıdır. Uzun süre devam eden psikolojik şiddet, mağdurun psikolojik, fizyolojik ve sosyal düzenini olumsuz etkiler. Bu bireyler özellikle yoğun stres ve kaygıya bağlı olarak çeşitli fizyolojik, psikolojik ve sosyal sorunlar yaşarlar. Mobbing’in mağdur üzerindeki etkileri şunlardır:

1. derecede mobbing (en az 6-12 aydır düşmanca davranışların hedefi olan mağdur): olumsuz olayları sık sık hatırlama ve üzülme, sık sık ağlama, alınganlık, konsantrasyon bozukluğu, işle ilgili hatalarda artış, benlik saygısında ve özgüvende azalma, sosyal izolasyon, sosyal damgalanma, sosyal uyumsuzluk ve depresyon görülür.

2. derecede mobbing (en az 12-24 aydır düşmanca davranışların hedefi olan mağdur): anksiyete, agresyon, yüksek tansiyon, kalıcı uyku bozuklukları, mide-barsak sorunları, yeme problemleri, alkol-ilaç kullanımında artış, işe gelmek istememe, geç gelme, erken ayrılma, hastalık izinleri, aşırı tedirginlik, işyerinde kendini yalnız hissetme, kimseye güvenmeme.

3. derecede mobbing (24 aydan fazla süredir düşmanca davranışların hedefi olan mağdur): Şiddetli depresyon belirtileri, panik atak, kalp krizleri, yoğun endişe, iş yerine gelememe, intihara veya cinayete yatkınlık, post travmatik stres bozukluğu

Çalışma Performansına Etkisi

Mobbing davranışlarına maruz kalan bireylerin sadece sağlıkları değil aynı zamanda çalışma performansları da bundan olumsuz etkilenmektedir. Doğrudan psikolojik şiddet davranışlarının hedefi olan çalışanların iş doyumları, iş performansı ve verimliliklerinin düştüğü, motivasyonlarının azaldığı, işle ilgili hata yapma olasılıklarının arttığı, işe ve kuruma bağlılıklarının azaldığı gibi olumsuz iş davranışları görüldüğü vurgulanmaktadır. Kurumda yaratılan güvensizlik ve gerilim ortamı, çalışanlar (mobbinge şahit/tanık olanlar) üzerinde stres ve baskı yaratmakta, çalışma atmosferi bundan olumsuz etkilenmektedir. Çalışanların dikkati kurumun amaçlarından ve kendi görevlerinin öneminden uzaklaşır. Bu olumsuz davranışlara şahit olanlar bir gün kendilerinin de mağdur olabileceğini düşünerek hem mağdur olmamak hem de kurumda hayatta kalabilmek için etik dışı davranışlara yönelebilirler. Böylece kurumda çalışanlar iş yapmaktan ziyade mesai tamamlamaya başlarlar. Ayrıca iş ortamındaki bu gerilimli ortamdan hoşlanmayan yetişmiş nitelikli çalışanlar başka kurumlarda iş bularak, işten ayrılır.

Kurumların tepe yöneticileri, kendilerine gelen mobbing şikâyetlerini, zaman ayırmaya değer bir durum olmadığı şeklinde yorumlayabilirler ya da bir defalık bir olay gibi düşünüp önemsemeyebilirler. Ancak mobbing çalışanların performanslarını zayıflatan, bu doğrultuda kurumların hizmet kalitesini düşüren, ciddi iş hatalarının görülmesine neden olabilen ve bu doğrultuda kurumun toplumsal imajını zedeleyen son derece önemli bir durumdur. Mobbing, iş yeri kanseridir.

Diğer taraftan ekonomik kriz dönemlerinde işyerinde uygulanan psikolojik şiddet gittikçe artarken bu durumun çalışanlarca kanıksandığı, herkesin yaşananlara katlandığı ve şikâyet konusu olmadığı ifade edilmektedir. Bunun en önemli sebebi ise bireylerin düzenli gelir getirecek yeni bir iş bulma zorluğu nedeniyle, iş yerinde maruz kaldıkları (ya da şahit oldukları) mobbing davranışlarına rağmen, işinden ayrılmak istememeleri olduğu düşünülmektedir. Diğer taraftan çalışanlar, özellikle yöneticiler tarafından uygulanan psikolojik baskı ve zorbaca eylemler sonucu istifaya zorlanmakta ve bu durum “işten çıkarma tazminatı” ndan kurtulmanın bir aracı olarak görülmektedir. Sonuçta çalışma ortamı tüm çalışanlar için stresli ve kişilerin birbirleriyle çatışmalara açık bir hal almaktadır.