Küreselleşmenin Eğitime Etkisi
Küresel gelişim, ülkelerin ekonomik ve kültürel gelişimlerini birbirleriyle entegre etmektedir. Ülkelerin farklı boyutlardaki ekonomik birliktelikleri ve rekabetleri, uluslararası ekonomileri geliştirmeye devam etmektedir. Ülkeler arasındaki ekonomik rekabet aslında, eğitimin, zekânın ve yeteneklerin rekabetidir. Bu durum lise ve üniversitelerin kaçınılmaz olarak uluslararası düzeyde hem işbirliği yapabilecek ve hem de rekabet edebilecek yüzlerce ve binlerce yetenekli (özellikle bilim, matematik, bilgisayar, yabancı dil vb) insanın yetiştirilmesini gerektirmektedir. Sadece bunu yapabilen bir lise veya üniversite, uluslararası düzeyde rekabeti kazanma yeteneği elde eder. Günümüzde küresel alanda rekabet edebilen birçok üniversite, bilimsel eğitim temelli, nitelikli, yetenekli, çalışma hayatının sosyal ve ekonomik ilerlemesindeki gereksinimlere kolay adapte olabilen kişileri yetiştirilebilmesi için eğitim kalitesini iyileştirmeye büyük önem vermektedir. Bunu yapabilen üniversiteler, küresel çapta ülkelerin rekabet durumlarını doğru biçimde anlamaya başlamış, mevcut durumunu uluslararası karşılaştırarak, bilimsel olarak sahip olduğu eğitim özelliklerini ve gelişim hedeflerini belirlemiş, belirlediği hedeflere doğru istikrarlı ve sıkı çalışarak ilerlemeye devam etmektedir. Böylece uluslararası alanda sürekli başarı ve artan deneyimlerle güçlü rekabet avantajı elde etmektedir. Eğitim kalitesini bu doğrultuda değerlendirip, iyileştiremeyen diğer eğitim kurumları, uluslararası rekabet ve işbirliklerine katılamadan elenmekte ya da varlığını devam ettirebilmek için ulusal alanda kabul görmeye çalışmaktadır.
Üniversiteler, nitelikli insanların nasıl yetiştirileceğine odaklanarak her şeyi daha iyi yapmaya çalışmalıdırlar. Bu nedenle ayrıntılı profesyonellikten (extensive professionalizm) ve dar görüşlü / sınırlandırılmış uygulamalardan (parochial pragmatizm) vaz geçmelidir. Çünkü sadece mesleki gelişim için bir disipline odaklanmak, sınırlı bir konuda ileri derecede profesyonelleşmek, kişilerin çok boyutlu düşünme ve sorun çözme becerisini sınırlamaktadır. Sonunda kişiler profesyonel olarak gördükleri alanlarda ve tek bir disiplinle sınırlı kalırlar. Yüksek öğretimin misyonu öğrencilere nispeten entegre eğitim yapısı kazandırmak, öğrencinin kapsamlı analiz yeteneğini geliştirmek, kendi yaşamında ve kariyerinde karşılaşabileceği olası durum ve problemleri çözebilme becerisi sağlamaktır.
Felsefe, insan düşüncesinin biçimiyle ilgilenen bilimdir. Eski Yunan’da Pythagoras (MÖ 580-500 yıllarında) Philosopher kelimesini tanımlamıştır ve, akıl ve zekâyı seven ve peşinde koşan anlamına gelmektedir. Filozofun sorumluluğu Mantık kurallarına uygun olarak rasyonel ve eleştirel düşünceyle doğa yasalarını ortaya koymaktır. Confucius öğrencilerine “Bilgi, bildiklerini ve bilmediklerini tanımlamaktır” derken, “Düşünmeden öğrenmek, boşa zaman harcamaktır; öğrenmeden düşünmek ise tehlikelidir”i vurgular.
Küresel ekonomiye eğilimin arttığı bir dünyada yaşıyoruz. Bu eğilim tüm farklı jenerasyonların dünyalarını ve yaşamlarını derinden etkilemektedir. Küreselleşme sürecinde dünyada tüm ülkelerin farklı bölümlerinde ve farklı kökenlerdeki tüm insanlar, birbirleriyle yakın ilişkiler geliştirmişlerdir. Dünyadaki ekonomik sistem içinde önemli rolü olsun isteyen ülkeler, diğer ülkelerle çok yönlü eğitim ilişkilerinin içine girmeliler. 20.yüzyılın ortalarından itibaren insanoğlu bilgisayar çağına girdi. 1990’larda başta ABD olmak üzere bilgi üreten bilgisayar programları yavaş yavaş gelişti. Günümüzde artık internette toplanan bilginin büyüklüğü “big data”, cloud computing, internet + (plus)’ı kucaklıyor. Tüm dünya, neredeyse hiç kimseyi dışarıda bırakmadan internetle kaplanmış durumda. Dünyanın bilim ve teknolojide belli bir yöne gittiği günümüzde, biz sunduğumuz eğitim ve sağlık hizmeti ile dünyada nerede olduğumuzu ölçmez isek başarılı olamayız.
Not: Yazının tamamını Ekici D (2017) “Sağlık Bakım Hizmetinin Yönetimi”, Küreselleşme Bölümünde bulabilirsiniz.