Benim işim ne, neden sorumluyum, kime hesap vermeliyim?
Deniz Hemşire Özel Deva Hastanesi’nde ağrı yönetimi hemşiresi olarak çalışmaktayken, aldığı teklif üzerine Aralık ayında Özel Birlik Hastanesi’nde yine ağrı yönetimi hemşiresi olarak çalışmaya başlamıştır. Deniz Hemşire bir hafta boyunca hastane ve atandığı algoloji bölümüne yönelik oryantasyon sürecinden geçmiştir. Hastanede yatan tüm hastaların ağrı takibi ve yönetiminin sorumluluğu, Deniz Hemşire ve anestezi hekimlerinden algoloji bölümünün sorumlusu olan hekim İhsan Bey’indir.
Deniz Hemşire bir gün (bu hastanedeki görevinin 3. haftasında), LDH ameliyatı olmuş post-op 2. gününde, PCA ile ağrı kesici infüzyon alan hasta Hakan Bey’i değerlendirmektedir. Deniz Hemşire, hastanın numeric ağrı skalasına göre ağrı durumu 10 üzerinden 2 olduğu için, takılı olan PCA’yı saat 10:00’da stoplayarak, PCA line’nı çıkarır ve hastanın hemşiresine iletir. Aradan 4 saat geçer ve nörojirurji kliniğinin sorumlu hemşiresi Seda Hanım, Deniz Hemşire’yi arayarak “LDH ameliyatı olan hastamız Hakan Bey’in PCA’sını stoplamışsınız ve şuan hastanın geçmeyen şiddetli ağrıları var, kime sorup stopladınız, ne bana ne de hekimine danışmadınız, bir saat aralıklarla aldolan yaptık ama yine de ağrısı geçmiyor, hasta şikayetçi ve ben de sorumlunuz İhsan Bey’e gidip sizden şikayetçi olacağım, kafanıza göre hastanın tedavisini stopladığınız için” der. Duyduğu sözlere üzülen ve kafası karışan Deniz Hemşire “bana verilen görev bu, PCA’nın izlemi ve stoplanması ağrı yönetimi hemşiresi olarak benim yetkimde, hastanın ağrı düzeyi 2 olduğu için stopladım. Kafama göre davranmadığımı düşünmüyorum, ilk kez böyle bir durumla karşılaşıyorum, kliniğe gelip hastayı tekrar değerlendireceğim” şeklinde açıklama yapar. Sorumlu Hemşire Seda Hanım “ben PCA izlemi ile ilgili bu yılın prosedürünü okuyacağım, bu arada sizi bekliyorum” diyerek telefonu kapatır. Kliniğe gittiğinde Seda Hanım desktedir ve hastayı opere eden ve asıl sorumlu hekimi olan Burak Bey’le görüşmektedir. Seda Hemşire, Deniz Hemşire’yi görünce “evet doktor bey, hastanemizin yeni ağrı yönetimi hemşiresi ve prsedüre göre yetkisi olmadığı halde PCA’yı stoplayan ve PCA’yı sonlandırdıktan sonra gerekli ağrı takibini yapmayan, hastanızın dört saattir ağrısına ve yakınmasına neden olan hemşiremiz Deniz Hanım” diyerek alaycı ses tonu ile konuyu açar. Burak Bey “benim haberim olmadan hastanın PCA’sını neden stopladınız, üstelik algoloji hekimimiz İhsan Bey’in de haberi yok, bir daha tekrarlanmasın, benim hastalarımın konforu her şeyden önemli” diyerek gözüyle sorumlu hemşire Seda Hanım’a yönelir. Seda Hanım da söylediklerini onaylar şekilde kafasını sallar ve “evet hastalarımızın ağrısız bir post-op süreç geçirmesini istiyoruz, hastanemiz seni bunun için işe aldı” der. Deniz Hemşire bu söylenenlerden sonra “hastanın ağrısı geçmediği zaman bana iletileceğini düşünmüştüm, tamam ben hastayı değerlendirip sizlere açıklamada bulunacağım” diyerek hasta odasına yönelir. Hastayı değerlendirdikten sonra İhsan Bey’i arayıp konuyu anlatır ve hastanın gerekli tedavisi tekrar düzenlenerek, hasta rahatlatılır. Ayrıca İhsan Bey “bir daha ki sefere hastaların ağrı düzeylerini bana iletin, haberim olsun ki böyle tatsız durumlar yaşamayalım” diyerek Deniz Hemşire’ye açıklama fırsatı vermeden telefonu kapatır. Bölümüne geri dönen Deniz Hemşire, görev yetki ve sorumlulukları ile ilgili dokümanı tekrar okur ve PCA’nın stoplanması ile ilgili yetkisinin olduğunu görür. Ayrıca ağrı hemşiresinin bağlı olduğu üst pozisyon olarak da cerrahi birimlerden sorumlu hemşirelik hizmetleri direktörü yer almaktadır. Deniz Hemşire arkasına yaslanıp Deva Hastanesi’nde kimsenin onu kafasına göre iş yaptığı gerekçesiyle suçlamadığını düşünür ve gözyaşlarıyla o günkü mesaisini bitirir.
Sorunu çözerken şu soruların cevaplarını netleştirmelisiniz!
- «Özel Birlik Hastanesi» neden ağrı hemşiresi istihdam etmiştir?
- Ağrı hemşiresinden ne iş yapması bekleniyor?
- Ağrı hemşiresine kurum içinde nasıl bir yetki verilmiş?
- Kurumun organizasyon yapısı nasıl?
- Neden hasta bakımı parçalara ayrılmış?
- Serviste hasta bakım organizasyon yöntemi nasıl?
- Ağrı hemşiresi kurumda kime bağlı çalışıyor?
- Performansını kim değerlendiriyor?
- Ağrı hemşiresi sorun yaşadığında, kaç gündür o hastanede çalışıyormuş?
- Oryantasyonu yapılmış mı?
- Deneme süresi ne kadar?
- Yaşanan sorun karşısında, sorunu çözmek için çalışanlar nasıl bir tutum sergiliyor?
Sorunu çözerken kullanılacak yönetsel kavramlar: | |
Organizasyon yapıları Mekanik- organik yapı Matriks yapı Hiyerarşik kademeler Yetki türleri Komuta yetki Kurmay yetki Fonksiyonel yetki Proje yetkisi Yönetim süreci Kontrol (önleyici, süreç, son) | Yönetim teorileri Klasik yönetim teorileri Çevreye uyum teorileri Kurumsallaşma teorisi Ekoloji kuramı (Normatif İzomorfizm, Zorlayıcı İzomorfizm, Taklitçi İzomorfizm) Olay bildirim oHata analizi Hasta bakımının organizasyonu oFonksiyonel hemşirelik oMultidisipliner hasta bakım haritası
|
özlem kara
Bu örnek olay “Hemşirelikte Yönetim” dersi kapsamında ödev olarak verilmiştir. Ödevin puanlanmasında şunlara dikkat edilmiştir:
Vaka çözümü: 60 puan
Soruların cevaplandırılması: 40 puan olarak yapılmıştır.
Vaka çözümlerinde;
•Problemin doğru tanımlanması
• Problemin çözüm yöntemi (5N1K, Balık kılçığı, Kök neden analizi vb),
• Problemin uygun analiz yöntemi ile çözümü,
• Çözüm önerileri eksik ya da konuyla uygun olamayan önerilerde bulunanlardan puan kırılmıştır.
• Sadece vakanın özetlendiği analizlere az puan verilmiştir.
• Vakaların altında paylaşılan soruların çözümlerinin olmadığı ödevlere puan verilmemiştir.
Bu eksikliklerin bulunduğu ödevlerin puanları düşük verilmiştir.
Aşağıdaki sorularda verilen CEVAPLAR öğrenciler tarafından verilmiş ve puanlamaya alınmayan YANLIŞ CEVAPLARA örnektir.
“Özel Birlik Hastanesi” neden ağrı hemşiresi istihdam etmiştir? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Ağrı yönetim hemşiresine ihtiyaç vardır
• Hastanenin matriks yapısı gereği çeşitli bölümlerden uzmanlıklar bulundurması gerekmekte bu sebepten Özel Birlik Hastanesi bir ağrı kontrol hemşiresi işe almak durumundadır.
• Ağrının kontrol altına alınması bireyin rahatlaması, yaşam kalitesinin yükseltilmesi, komplikasyonların azaltılması ve hastanede yatış süresinin kısaltılmasında ağrı hemşiresinin rolü büyüktür. Ağrı hemşiresi bunun takibini daha sık ve düzenli yapabilir.
• Hastaların konforuna önem verdiği ve ağrısız bir post-op süreç geçirmesini istedikleri için ağrı hemşiresi istihdam etmiştirler.
• Hastanede bu pozisyon açık olduğu için,
• Ağrı yönetim hemşiresi yoktur ve ihtiyaç duyulmuştur.
• Ağrısız postop süreci için
Ağrı hemşiresine kurum içinde nasıl bir yetki verilmiş? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Hastanede yatan hastaların ağrı durumunu kontrol ederek gerekirse aldığı analjezik ilaçları stoplayabilme yetkisi ve ağrısının artması durumunda bağlı olduğu algoloji hekimine danışıp analjezik ilaç başlayabilme yetkisi bulunmaktadır.
• Kurmay yetki verilmiştir,
• Emir verme yetkisi verilmiştir.
• Ağrı hemşiresinin PCA yı stoplamasına, ağrı takibi yapması ama bu durumlarda hemşireye ve hekime iletme yetkisi
• Ağrının vital bulgular gibi düzenli kontrolü ve yönetimi sorumluluğu
• Yetki türü yok
Kurumun organizasyon yapısı nasıl? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Fonksiyonel organizasyon
• Klasik organizasyon
Neden hasta bakımı parçalara ayrılmış? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Hastayla daha detaylı ilgilenebilmek için ve hemşirelere kolaylık sağlanması için.
• Hasta konforu için
• Ekip çalışmasını engellediği için
Serviste hasta bakım organizasyon yöntemi nasıl? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Ağrı hemşiresinin rolü hekim ve hemşireler tarafından anlaşılamamıştır.
• Multidisipliner hasta bakım organizasyonuna
• Matrix yapı
• Servis sorumlu hemşiresi hastaların ilaç vb uygulamalarını hekim istemiyle yapmaktadırlar. Bu hemşire hastanın vitallerini alıp doktora iletir.
Ağrı hemşiresi kurumda kime bağlı çalışıyor? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Üst yönetici
Performansını kim değerlendiriyor? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• Ağrı ekibindeki arkadaşları değerlendirir
Oryantasyonu yapılmış mı?
• Bilgi mevcut değil
Deneme süresi ne kadar? (Bu soruya verilen Yanlış cevaplar şunlardır)
• 1 hafta bir oryantasyon süreci olmuş.
• 1 hafta
• Yasal olarak 1 hafta
• Kurumdan kuruma değişebilir
NOT: Bu sorunun cevabı “Yönetsel sorunların analizi kitabında yer almaktadır.